Қазақ онкология және радиология ғылыми-зерттеу институты ILAB 100+ медициналық зертханасымен бірлесіп, әйелдер арасында адам папилломавирусын (АПВ) ерте анықтау бойынша бірлескен зерттеуді бастайды.
ҚазОжРҒЗИ мен ILAB 100+ жеке медициналық зертханасының бірлескен жобасы алғаш рет биологиялық материалды инвазивті емес өздігінен қабылдау әдісін сынақтан өткізуге, сондай-ақ Алматы қаласының әйелдер тұрғындары арасында АПВ 32 генотиптерінің таралуын анықтауға мүмкіндік береді.
2022 жылғы 22 маусымда «Зәрдегі АПВ генотипінің диагностикалық маңыздылығын бағалау» тақырыбындағы бірлескен зерттеудің егжей-тегжейлерін талқылау үшін Қазақ онкология және радиология ғылыми-зерттеу институтының Басқарма Төрайымы Д.Р. Қайдарова «Медицина 100+» ЖШС өкілдерімен: ILAB 100+ медициналық зертханасының бас директоры Р.А. Мамыровамен, стратегиялық даму жөніндегі директор А.Ж. Ахенбековамен, Орталық Азия медициналық зертханалық диагностика және сараптама қауымдастығының президенті М.Р. Рысұлымен кездесу өткізді.
Адам папилломавирусы (АПВ) жатыр мойны обырының себебі болып табылады. Қазақстанда жатыр мойны обырынан күн сайын 1-2 әйел көз жұмады. Қазақстанда жатыр мойны обырынан болатын өлімді азайту мақсатында 2008 жылдан бастап цитологиялық скрининг – жатыр мойны жағындысын жасушалық деңгейде зерттеу жүргізілуде.
Қазіргі уақытта ДДҰ АПВ-ны скринингтік сынақ ретінде пайдалануды ұсынады. АПВ-нің 100-ден астам түрі бар, олардың 14-і жоғары онкогенді, яғни олар жатыр мойны обырының дамуына, сондай-ақ әйелдерде вульва мен қынаптың қатерлі ісігіне, ерлерде жыныс мүшесінің қатерлі ісігіне, аналь аймағының қатерлі ісігіне, ерлер мен әйелдерде ауыз-жұтқыншаққа әкелуі мүмкін. АПВ-нің кейбір түрлері сүйелдердің, сүйір түймешіктердің және ауа арқылы жұғатын сүйелдердің дамуына себеп болуы мүмкін.
АПВ-ны зерттеуге арналған материал көбінесе ағзаның бетінен алынатын қырынды мен жағындылар болып табылады. Fujirebio компаниясы зәрдің бірінші бөлігінде АПВ-ны анықтаудың инновациялық әдісін ойлап тапты, оның құрамында жатыр мойны жасушалары, сондай-ақ үрпі мен сарпай эпителийі бар. Бұл инвазивті емес материалды өздігінен алу әдісі, егер бұл әдіс скринингтік тест ретінде қолданылса, скринингке қатысушылардың санын көбейтуге мүмкіндік береді. Алайда, бұл әдісті скринингке енгізу үшін бірқатар зерттеулер жүргізу қажет.
Зерттеуді талқылауға ҚазОжРҒЗИ-дың стратегиялық даму және халықаралық ынтымақтастық қызметінің басшысы О.В. Шатковская, ҚазОжРҒЗИ-дың мониторинг және скринингтерді бағалау бөлімінің басшысы А.Ж. Жылқайдарова және зерттеуші-дәрігер А.Р. Сатанова қатысты.